Review: MSI Raider GE68HX 13VG-014NL

Review: MSI Raider GE68HX 13VG-014NL

• Productpagina

• Specificaties
• Showcase
• Invoer - toetsenbord en touchpad
• Scherm - kleurdekking en gebruik
• Prestaties - benchmarks, temperaturen en geluid
• In de praktijk - ervaring, software en batterij
• Conclusie

De MSI Raider GE68HX 13VG-014NL is een 16″ gaminglaptop die voorzien is van o.a. een Intel Core i7-13700HX en Nvidia GeForce RTX 4070 Laptop GPU van 140 W. Voor de 2023-generatie steekt MSI haar Raiders in een nieuw jasje. Deze generatie aan Raider laptops is verkrijgbaar in verschillende configuraties. Daar waar de krachtigste variant met een Intel Core i9-13980HX komt en een Nvidia GeForce RTX 4090 Laptop GPU van 175 W.

Op het moment van schrijven is vooral de MSI Raider GE68HX 13VG-014NL goed verkrijgbaar op Nederlandse bodem - een positief iets, aangezien ik dit model bespreek in deze review. Bij publicatie heeft de MSI Raider GE68HX 13VG-014NL een gemiddelde prijs van € 2.599,-.

Een overzicht van de specificaties:

Intel Core i7-13700HX

De aanwezige Intel Core i7-13700HX telt 16 logische kernen, opgedeeld in 8 Performance-kernen en 8 Efficiency-kernen. De Performance-kernen maken gebruik van Hyperthreading, wat deze 13700HX effectief een processor maakt met 24 threads. De Performance-kernen hebben een maximale turbofrequentie van 5,0 GHz, waar dit bij de Efficiency-kernen lager ligt met 3,7 GHz. Ten opzichte van de Intel Core i9-13980HX - o.a. getest in de MSI Titan GT77 HX (13VI-009NL), MSI’s vlaggenschip van 2023 - zie je forse verschillen.

Gelet wel dat de Intel Core i9 13980HX in bezit is van 24 logische kernen en dankzij hyperthreading aan 32 threads komt. Ook ligt de turbofrequentie aanzienlijk hoger op deze Performance-kernen met 5,6 GHz. Waarom deel ik dit? Zoals ik in de inleiding aanduidde, is de MSI Raider GE68HX-reeks ook verkrijgbaar met de 13980HX. Het Raider-model met die processor gaat door het leven als de MSI Raider GE68HX 13VG-084NL.

Nvidia GeForce RTX 4070 Laptop GPU

De Nvidia GeForce RTX 4070 Laptop GPU, ofwel de RTX 4070 Mobile zien we vooral terug op de Raider GE68HX. De typerende modellen die prijsgewijs hiertegenover staan, zijn allemaal voorzien van een RTX 4070 Mobile. Bij onze webshoppartner Megekko is de zojuist benoemde MSI Gaming Raider GE68HX 13VG-084NL verkrijgbaar, met die Intel Core i9-13980HX en RTX 4070 Mobile.

In de Raider die vandaag ter sprake is, de GE68HX 13VG-014NL, bezit de RTX 4070 Mobile een TGP (Total Graphics Power) van 140 W. De AD106-GPU heeft 4.608 shaders, 36 Raytracing-kernen en 144 Tensor-kernen. Verder bezit de RTX 4070 Mobile 8 GB aan GDDR6-videogeheugen met een geheugenbus van 128 bits. Tenslotte biedt deze RTX 4000-GPU ondersteuning voor DLSS 3 (Frame Generation) dankzij zijn 4e generatie Tensor-kernen.

Aanvullende specificaties

Als laatste zijn er nog de overige specificaties. Zo beschikt de GE68HX 13VG-014NL in deze review over 32 GB aan DDR5-werkgeheugen. In onze video-showcase van deze laptop geef ik aan dat er 16 GB aan DDR5-werkgeheugen zit op deze laptop - hier had ik voor dit model natuurlijk 32 GB moeten benoemen. Ook ik maak weleens foutjes (noot van hoofdredactie: nou, vooruit dan maar.)

Nou is er ook nog sprake van een PCIe 4.0-SSD van 2 TB, veel RGB-actie rondom en onder het toetsenbord en zowaar een 1080p-webcam i.p.v. de typerende keuze voor een 720p-webcam. Het aanwezige 16″ beeldscherm heeft een resolutie van 2560×1600 met een verhouding van 16:10, waardoor je in de hoogte iets meer scherm, ofwel werkruimte krijgt. Daarnaast betreft het een IPS-scherm met een vernieuwingsfrequentie van 240 Hz.

De MSI Raider GE68HX komt in een prima verpakking - verdeeld over een sectie voor de laptop, boekjes en de meegeleverde voedingsadapter met bijhorende voedingskabel. De MSI Raider GE68HX is beschermd in een sleeve.

Zoals besproken in de inleiding heeft de MSI Raider GE68HX een nieuw vormgeving. Hier komen diverse rondingen bij kijken, waaronder aan de achterzijde van het ontwerp. Gebruikte kleuren en bepaalde vormen doen mij denken aan de vroegere tijden van MSI, al zijn er op de MSI Raider GE68HX genoeg moderne aspecten te vinden. Een combinatie van zwart, rood en een subtiele gouden rand aan de achterzijde maken het een mooi geheel. Vooral de gouden rand spreekt mij persoonlijk aan - ik heb dan ook iets met goud (en koper).

De 16″ vormfactor maakt de laptop was compacter, al is het zeker nog niet op het niveau van een 14″ laptop. Uiteraard hangt 15,6″ daartussenin - wellicht is het gezichtsbedrog na alle 17″+ laptops die ik de afgelopen tijd ter review heb gehad. De mattere afwerking oogt stijlvol; hoewel de laptop in de basis gewoon een degelijke doch lichte gamingvibe heeft.

Links, rechts en achter op de laptop zitten diverse aansluitingen. Aan de linkerzijde zien we een USB 3.2 Gen 2 Type-C-poort met ondersteuning voor PD-charging (snelladen), een SD-kaartlezer en een 3,5mm-jack. Opvolgend is er de achterzijde met een 1Gbps-ethernetpoort, een HDMI 2.1-poort, een USB 3.2 Gen 2 Type-C-poort van 10 Gbps met DP-ondersteuning en de voedingsingang. Aan de rechterzijde zijn twee USB Type-A-poorten te vinden van 10 Gbps en 5 Gbps, alsmede een USB Type-C-poort met ondersteuning voor DP en Thunderbolt 4.

Eveneens links, rechts en achter zitten ventilatiesleuven om Cooler Boost 5 optimaal te benutten. Deze techniek bestaat uit twee fans samen met zes koperen heatpipes, waarvan drie voor de processor en drie voor de videokaart. De onderzijde is netjes afgesloten, maar wel voorzien van aardig wat sleuven voor ventilatie. De MSI Raider GE68HX trekt verse lucht aan via de onderzijde en duwt dit naar buiten via de ventilatiesleuven.

Boven het 16″ IPS-beeldscherm bevindt zich een 1080p-webcam. Hier sprak ik tijdens de videoshowcase al mijn liefde voor uit - mogelijk zelfs iets té enthousiast (noot van hoofdredactie: het was terecht!). Het betreft een 1080p-webcam om 30 fps en valt af te schermen middels het schuifje - netjes.

Toetsenbord

Het toetsenbord op de MSI Raider GE68HX is ontwikkeld in samenwerking met SteelSeries. De software en aansturing van de RGB-verlichting verloopt middels de voorgeïnstalleerde SteelSeries GG-software. Naast het aanpassen van de RGB-kleur en verlichtingseffecten in zijn totaliteit, kan je dit ook per toets. Eigen kleurenschema’s met bijhorende effecten kunnen daarmee volledig naar eigen wens ingesteld worden. Tevens biedt de software keymapping mogelijkheden. Met de aanwezige FN-toets (functietoets) op het toetsenbord kan je secundaire commando’s uitvoeren. Deze secundaire commando’s zijn op sommige toetsenbord vooraf ingesteld.

Opvallend detail is dat de WASD-toetsen transparant zijn in combinatie met de powerknop. Het exterieur van de MSI Raider GE68HX heeft een lichte gamingvibe zoals eerder aangestipt. De binnenzijde benadrukt meer gaming, waardoor de laptop in één klap zich omtovert naar een mobiel gamingstation. Je kan de RGB-verlichting van het toetsenbord, de verlichtingsstrook aan de voorzijde en het drakenlogo op de achterzijde volledig uitschakelen.

De RGB-verlichtingsstrook heeft wat mij betreft een dikke upgrade gemaakt ten opzichte van het vorige design van de Raider-serie. Het is werkelijk waar een dik feest; als een man van inmiddels 32 kan ik dit zelfs waarderen. Het toetsenbord levert verder een lineaire type-ervaring en voelt responsief aan met een aangename feedback.

Touchpad

De touchpad is centraal te vinden op de MSI Raider GE68HX. Deze is nauwkeurig en neemt bewegingen zoals een swipe, inzoomen en uitzoomen goed op. Gevoeligheid is middels Windows te beheren. Ten opzichte van de voorgaande generatie aan Raider-laptops is de touchpad groter geworden in formaat - pluspunt.

Zoals eerder besproken in de review komt de MSI Raider GE68HX met een 16″ IPS-beeldscherm met een resolutie van 2560×1600 en een verversingssnelheid van 240 Hz. De verhouding van 16:10 van deze resolutie, ten opzichte van het gebruikelijke 2560×1440, stoort niet. Het scherm laat in zijn 16″ vorm een prima indruk achter.

Pakken we de X-Rite i1Display Pro erbij, dan zien we dat de kleurdekking redelijk overeenkomt. Zo ligt de gemeten DCI-P3-dekking gemiddeld op 97%, wat vanuit de fabriek goed gekalibreerd is te noemen. Voor gaming biedt het beeldscherm verder een aangename ervaring. Daarnaast komen kleuren goed uit de bus, wat voor een stukje productiviteit naast gaming gewoon prima is. Ook de kijkhoeken mogen er zijn. Opmerking is wel dat er sprake is van lichte ‘backlight bleeding’. Dit valt vooral op wanneer je in het donker aan het gamen bent.

In dit hoofdstuk deel ik statistiek afkomstig uit CPU, GPU en CPU/GPU-gecombineerde benchmarks. Indien nodig licht ik kort mijn bevindingen toe. In het hoofdstuk ‘in de praktijk’ ga ik dieper in op de totaalervaring. De resultaten zijn tot stand gekomen met de MSI Raider GE68HX 13VG-014NL aangesloten op de oplader/adapter. Het energieschema staat op “beste prestaties" (hoogste prestaties) in Windows 11. Benchmarkresultaten voor deze laptop worden onder (2560×1600) gepresenteerd. De games zijn afgenomen onder de hoogst haalbare vernieuwingsfrequentie op deze laptop: 240 Hz.

Benchmarks

7-Zip

Blender - Classroom Render

Cinebench R23

PCMark 10

F1 2021

Horizon Zero Dawn

Shadow of the Tomb Raider

Total War Three Kingdoms

Temperaturen en geluidsproductie

Zoals ik al aangaf, kan de MSI Raider GE68HX 13VG-014NL redelijk wat geluid produceren - zelfs in de idle-modus. In de praktijk doen de twee fans wel hun werk, want de temperaturen zijn netjes te noemen. Tijdens het herhaaldelijk benchmarken van Total War Three Kingdoms wist de Intel Core i7-13700HX met zijn Performance-kernen rond de 84-93 °C uit te komen, waar de E-kernen op ~75 °C deden belanden. De Nvidia RTX 4070 Mobile werd ondertussen niet warmer dan 65 °C, wat positief is en mogelijk te danken aan het iets lagere vermogen t.o.v. andere laptopmodellen die we getest hebben.

Ervaring

Mijn ervaring met de MSI Raider GE68HX is grotendeels positief te noemen met wat aandachtspunten. Deze aandachtpunten worden besproken in de deelhoofdstukken als eindconclusie. Het 16″ IPS-beeldscherm met een resolutie van 2560×1600 levert een prima ervaring op. In eerste instantie was ik huiverig, gezien de resolutie afwijkt, wat mogelijk voor games een dilemma zou opleveren. Gelukkig is dit totaal niet aan de orde. Nu is de stap van 2560×1440 naar 2560×1600 ook niet heel groot.

De Intel Core i7-13700HX en Nvidia GeForce RTX 4070 Laptop GPU zijn goed in balans, ofwel de hardware is goed op elkaar afgestemd. De combinatie van 32 GB aan DDR5-werkgeheugen en een PCIe 4.0-SSD van 2 TB maken het goed af. Ondanks er een tweede M.2-slot in de Raider zit, zag ik bij voorgaande modellen dat gebruikers met een 1TB-SSD te lang bleven aanmodderen met het verwijderen en installeren van games. Het is dan ook fijn dat 2 TB de standaard is op de MSI Raider GE68HX - daarnaast kan je nog upgraden.

Geluidsproductie in de idle-modus ligt naar mijn mening te hoog. Ik vond het dan ook op sommige moment storend - hopelijk komt MSI hier nog met een firmware-update, al vermoed ik dat het toch een beetje in de aard van deze laptop ligt. Qua connectiviteit ben ik enorm te spreken over deze laptop. Hoewel ik er niet een legioen aan SD-kaarten heb ingestoken, er is een SD-kaartlezer aanwezig. Het is een waardevolle toevoeging voor productiviteit, evenals de toevoeging van een Thunderbolt 4-poort - in de basis levert de laptop aangename connectiviteit.

Batterij

De MSI Raider GE68HX is uitgerust met een 99Wh-batterij. Afhankelijk van de energiemodus en het gebruik kan je spelen met de batterijduur. Bij gemiddeld gebruik wist ik vier uur uit de batterij te persen - dit onder gebalanceerde prestaties. Gaming levert een resultaat op van hooguit 1 á 1,5 uur, al ben ik altijd voorstander van de laptop aangesloten op het netstroom tijdens het gamen. Simpelweg om het feit dat de hardware dan kan functioneren onder maximale prestaties.

Laat ik in deze conclusie voor de MSI Raider GE68HX 13VG-014NL van start gaan met de prestaties die je krijgt. De Intel Core i7-13700HX en Nvidia RTX 4070 Mobile van 140 W leveren krachtige prestaties voor deze vormfactor. Het betreft een 16″ laptop met een vernieuwingsfrequentie van 240 Hz. De combinatie van een RTX 4070 Mobile misstaat deze resolutie en vernieuwingsfrequentie niet. Hiermee heeft MSI een goede balans gevonden, waar 1080p te laag had geweest, maar 4K zeker weer te hoog gegrepen. Zodoende spelen moderne titels prima weg.

Als het gaat om het ontwerp, dan ben ik persoonlijk gecharmeerd. Het RGB-toetsenbord oogt fraai, vooral in combinatie met de RGB-verlichtingsstrook - vooral gedurende Diablo IV-sessies in het donker. Aansluitend is er Dynaudio, ofwel het audiopakket van de MSI Raider GE68HX, en die is episch te noemen. De vier aanwezige 2W-speakers klinken formidabel voor laptopbegrippen, waarbij ze omhoog vuren, alsmede zijwaarts op de linker- en rechterzijde van de laptop. Kortom, hier ben ik over te spreken, net zoals over de 1080p-webcam die aanwezig is. Het is fijn dat je op redelijk niveau kan videobellen.

Opvolgend is er het scherm, die last heeft van lichte backlight bleeding. Hoewel dit tijdens typerend gebruik vrijwel niet opvalt, is het wel een aanmerking. Verder beoogt het 16″ IPS-beeldscherm prima qua kleuren en met zijn vernieuwingsfrequentie van 240 Hz voelt deze lekker responsief aan. Een andere kanttekening ligt bij de twee aanwezige fans, die relatief veel geluid produceren, want zelfs in de idle-modus zijn deze goed aanwezig. Hier kwam ik gemiddeld op 37 tot 41 dB - wat voor deze modus naar mijn mening te hoog is. Onder de turbomodus tikt de laptop richting de 50 - 53 dB, wat ook duidelijk aanwezig is - hier omschrijf ik dan ook een minpunt.

Verder levert de MSI Raider GE68HX een prima arsenaal aan connectiviteit, waaronder Thunderbolt 4 en een SD-kaartlezer. Daarmee stelt de gaminglaptop zich prima open voor productiviteit. In zijn totaliteit is de MSI Raider GE68HX 13VG-014NL naar mijn mening een deftige gaminglaptop, die pas bij het openen van de klep meer gaming benadrukt. Hoewel de MSI Raider GE68HX-modellen zich tot een RTX 4070 Mobile beperken, kan je altijd nog rondneuzen bij zijn grotere broers, de Raider GE78HX-modellen van 17″. Nochtans krijg je met de Raider GE68HX één van de beter presterende RTX 4070 Mobile-laptops, waar de resolutie goed samengaat met de factor aan hardware.

Als eindnoot, die zeker niet onbelangrijk is, haalde ik in deze review ook de MSI Gaming Raider GE68HX 13VG-084NL aan. Dit betreft een lager geprijsde uiting met een veel snellere Intel Core i9-13980HX en dezelfde RTX 4070 Mobile. Nou komt dat model met slechts 16 GB DDR5 in plaats van 32GB DDR5, maar voor de krachtigste prestaties op papier maakt de snellere processor zich interessant. Het mag duidelijk zijn dat je kiest voor de betaalbaardere variant met een betere processor, toch?